De educatieve uitgevers nodigen bij de start van het schooljaar 2018-2019 de minister van Onderwijs, de Vlaamse overheid, de onderwijsverstrekkers, de softwarebedrijven, de schooldirecties, de leerkrachten en alle andere betrokkenen uit om samen een Vlaams actieplan digitaal ondersteund leren op te stellen.
Noodzaak van een Vlaams actieplan digitaal ondersteund leren.
Na de eerste Europese Onderwijstop in januari 2018 riep de Europese Commissie op tot een actieplan voor het onderwijs met de volgende drie prioriteiten:
- Beter gebruik maken van digitale technologie voor onderwijs en leren
- Digitale competenties en vaardigheden ontwikkelen
- Het onderwijs verbeteren aan de hand van betere gegevensanalyse en prognoses
De educatieve uitgevers vinden vandaag het ideale moment om op deze uitnodiging in te gaan.
Het Vlaams actieplan digitaal ondersteund leren moet aangeven hoe het onderwijs de digitale technologieën beter kan benutten en hoe het de ontwikkeling van digitale competenties beter kan ondersteunen.
Verschillende instanties – zoals de Vlaamse Onderwijsraad en de Sociaal Economische Raad Vlaanderen – riepen eerder ook al alle economische actoren op tot extra inspanningen voor het onderwijs om Vlaanderen internationaal weer mee bovenaan te plaatsen op het vlak van economische positie en tewerkstelling.
De basis daarvoor ligt bij de uitbouw van de kennismaatschappij en het vraagt bijkomende inspanningen om onze positie als kwalitatief onderwijssysteem te verbeteren binnen de twee belangrijkste internationaal vergelijkende studies (PISA en PIRL).
Het is nu het moment om het Vlaams onderwijs voor te bereiden op de toekomst, via een breed gedragen visie vastgelegd in een Vlaams actieplan digitaal ondersteund leren.
Digitale technologie versterkt elke lerende
De digitaal ondersteunde leermiddelen van de Vlaamse educatieve uitgevers zijn vandaag een geïntegreerd geheel van klassieke ‘schoolboeken’ met daarbij digitale oefeningen, leerpaden op maat van individuele leerlingen, digitale huistaken, … die ingezet worden in combinatie met de instructie, feedback en begeleiding door leraren (blended learning). We pleiten dus niet voor een eenzijdige benadering waarin alle onderwijs enkel digitaal wordt aangeboden en de rol van de leraren wordt uitgehold.
Om digitaal ondersteund leren efficiënt in te zetten zijn een goede ICT-infrastructuur in de school en de know-how van de leraren cruciaal. Het is belangrijk om de leraren voldoende te begeleiden bij vernieuwingstrajecten. De leraren maken immers het verschil voor hun leerlingen. Zij zijn ook de spil bij het uitrollen van didactische vernieuwing in scholen – op voorwaarde dat ze gesteund worden door hun directies die moeten kunnen rekenen op bijkomende investeringen van overheden en bedrijven. De huidige werkingsmiddelen voor scholen zijn ontoereikend, zowel voor ICT-infrastructuur als voor opleiding van leraren.
Nood aan extra investeringen
De meeste jobs vergen vandaag al professionele digitale vaardigheden die veel verder gaan dan de basisvaardigheden die op school worden aangeleerd. Meer en meer manifesteert zich een tekort aan kandidaten met geschikte profielen op de Vlaamse arbeidsmarkt.
De Vlaamse onderwijsinstellingen moeten dan ook extra gestimuleerd worden om te investeren in een leercultuur die gericht is op levenslang leren. Een leercultuur die digitaal ondersteunde leermiddelen optimaal inzet om gepersonaliseerd en toekomstgericht onderwijs te verstrekken.
Want ook al zijn digitaal ondersteunde leermiddelen beschikbaar, onderwijsinstellingen hebben niet allemaal de noodzakelijke ICT-infrastructuur noch de competenties om ze ten volle te kunnen inzetten.
De Vlaamse minister van Onderwijs zoekt ook mee naar oplossingen om de digitalisering in het onderwijs te ondersteunen. Getuige de nieuwe raamovereenkomst voor een betaalbaar internet voor scholen in het leerplicht- en het volwassenonderwijs (Schoolnet +). De Vlaamse Regering kan dit nog versterken via een uitbreiding van de taxshelter naar investeringen in de ICT-infrastructuur en digitaal ondersteunde leermiddelen in scholen.
De federale overheid kan hier bijspringen door de btw-heffing op digitale leermiddelen van 21% op 6 % te brengen. Onderwijs is immers een basisbehoefte, geen luxeproduct. Deze fiscale ‘molensteen’ remt noodzakelijke investeringen sterk af.
Het Vlaams Parlement en de minister van Onderwijs werken aan een actualisering van de eindtermen aan de noden van een moderne kennismaatschappij.
Waardevolle stappen, maar een gezamenlijke aanpak en breed gedragen visie door alle actoren dringt zich op. Twintig jaar na het eerste PC/KD-actieprogramma is het hoog tijd om opnieuw een versnelling hoger te schakelen.
Vlaamse educatieve uitgevers blijven investeren
De Vlaamse educatieve uitgevers zetten zich al jarenlang in voor het ontwikkelen van hoog kwalitatieve en tegelijk betaalbare leermiddelen die beantwoorden aan de noden zoals vooropgezet door de Vlaamse overheid, de leraren/docenten en hun leerlingen/studenten.
Knooppunt, een portaalingang voor digitale leerplatformen in het secundair onderwijs, telde in het schooljaar 2017-2018 zo’n 3 688 462 sessies en er registreerden zich 238 099 nieuwe leerlingen en leraren. De Vlaamse educatieve uitgevers zijn bereid hun investeringen nog uit te breiden.
Oproep
Al deze inspanningen kunnen slechts vruchten afwerpen als ze kaderen in een breed gedragen visie op de digitalisering van het Vlaamse onderwijs.
Daarom deze oproep om te komen tot een Vlaams actieplan digitaal ondersteund leren.